Libreoffice bir masaüstü ofis paketidir. Yıllar boyunca farklı adlarda geliştirilmiş şu an ise Libreoffice adıyla devam etmektedir. Libreoffice Online ise halihazırda olan Libreoffice çatısı altındaki masaüstü uygulamaların tarayıcı üzerinde çalışan halidir. Bununla birlikte Libreoffice yüklemeksizin tüm cihazlar tarayıcı ile Libreoffice uygulamalarını kullanabilecek hale gelmesi hedeflenmiştir. Bundan sonraki adımlarımı Fedora 'da dnf ve Debian 'da apt için ayrı ayrı anlatmaya çalışacağım.
LibreOffice çekirdeğini derlemek
Derleme sürecinde işletim sisteminden işletim sistemine farklı paketler eksik çıkabiliyor bunları kurmanız gerekebilir. Önce temel bağımlılıkları kuralım:
apt:
$ sudo apt-get build-dep libreoffice $ sudo apt-get install git libkrb5-dev libjpeg-turbo8-dev
doxygen graphviz
dnf:
$ sudo dnf builddep libreoffice $ sudo apt-get install git
doxygen graphviz
Ben çekirdek ve online'ı ayırmak ve daha düzenli tutmak için her ikisini de libreoffice adlı bir klasörün altında tutuyorum. Bunun için önce libreoffice klasörü oluşturalım ve içerisine girelim:
$ mkdir libreoffice
$ cd libreoffice
Şimdi ise libreoffice core'u yerelimize çekelim:
$ git clone git://anongit.freedesktop.org/libreoffice/core
sonrasında dizine girelim ve derleme süreci öncesi gerekli işlemleri yapalım:
$ cd core
$ ./autogen.sh
Derleme işlemini başlatalım:
$ make
Bu işlem bir hayli uzun sürecek. Sorunsuz bir şekilde bittiğini varsayarsak artık şu komutlarla libreoffice'in ürünlerini test edebiliriz:
$ instdir/program/soffice --writer
$ instdir/program/soffice --calc
Şu sayfada bu işlemleri daha ayrıntılı bir şekilde bulmak mümkün.
LibreOffice Online derlemek
Öncelikle core klasöründen çıkıp bir üst dizin olan libreoffice klasörümüze geri dönelim ve online deposunu yerelimize çekelim: $ cd ..
$ git clone https://github.com/LibreOffice/online.git
$ cd online
LibreOffice iki temel bileşender oluşuyor. loolwsd ve loleaflet
Öncelikle Web Services Daemon(wsd)'yi derleyelim.
loolwsd'i derlemek
Şu bağımlılıkları var:* libpng
* poco kütühanesi: http://pocoproject.org/index.html
* libcap-progs
* npm
Bunlara ek olarak farklı işletim sistemlerinde farklı bağımlılıklar olmayabilir. Onları da elle yüklemek gerekebilir. Şu komutla temel bağımlılıkları kuralım:
apt:
$ sudo apt-get install libcap-dev libpng12-dev libtool m4 automake nodejs
dnf:
sudo dnf install libcap-devel libpng-devel libtool m4 automake nodejs
Poco depoda da var ama ben kendim derlemeyi tercih ettim. Depodan kurduğum versiyonda "Segmentation fault" hatası aldığım için. İllaki depodan kuracaksanız:apt:
$ deb https://www.collaboraoffice.com/apt-poco/ /
$ sudo apt-get update
$ sudo apt-key adv --keyserver keyserver.ubuntu.com --recv-keys 0C54D189F4BA284D
$ sudo apt-get update
$ sudo apt-get install libpoco-dev
dnf: Depodan rahatlıkla kurabilirsiniz.
sudo dnf install poco-devel
Poco'yu yüklemeyi bir türlü halletiğinizi düşünerek işlemlere devam edelim.Sırasıyla şu komutları çalıştıralım:
$ libtoolize
$ aclocal
$ automake --add-missing
$ autoreconf
$ autoheader
Şimdi derleme öncesi ayar kısmına geldik.
$ ./configure --enable-silent-rules --with-lokit-path=/home/ozturkemre/libreoffice/core/include --with-lo-path=/home/ozturkemre/libreoffice/core/instdir --enable-debug
Buradaki lokit-path ve lo-path daha önce derlediğimiz core parçasının içeriği. Sizde yerelinizdeki ile değiştirin. Eğer siz de poco 'yu elle derlemişseniz burada bunun konumundan da bahsetmemiz gerekecek.
--with-poco-includes=<POCO_dizini>/include ve --with-poco-libs=<POCO_dizini>/lib parametrelerini configure komutuna eklemeliyiz.
Geldik derleme kısmına:
$ make
Bu aşamada lxml ve polib hatası alabiliyorsunuz. Şu komutlarla pip aracılığıyla onları da kurabilirsiniz:
$ sudo pip install polib
$ sudo pip install lxml
loolwsd ile ilgili ayrıntılı anlatımı şu adresten bulabilirsiniz.Geldik leaflet platformuna.
loleaflet'i derlemek
Öncelikle loleaflet dizinine girelim: $ cd loleaflet
npm ile bağımlılıkları yükleyelim.
$ sudo npm install -g jake
npm en az 3.x sürümünde olmalı. Kontrol edelim
$ npm -v
Değilse güncelleyelim.
$ npm install -g npm
makefile dosyası node diye aradığından sembolik link oluşturalım.
$ sudo ln -s /usr/bin/nodejs /usr/bin/node
Şimdi derlemeye hazırız.
$ make
Derlemeden sonra bir önceki dizine dönelim ve çalıştıralım:
$ cd ..
$ ./loolwsd --o:sys_template_path=systemplate --o:lo_template_path=/home/ozturkemre/libreoffice/core/instdir --o:child_root_path=jails --o:storage.filesystem[@allow]=true
Ve konsolun bize söyledği adrese tarayıcımızla girdiğimizde dosyamızı göreceğiz.
leaflet ile ayrıntılı bilgiyi buradan bulabilirsiniz.
Yamamızı Gerrit'e gönderme
Libreoffice web tabanlı olan Gerrit kod işbirlikçisini kullanılıyor. Öncelikle geliştiriciler sayfasını düzenleyerek kendimizi bu sayfaya eklememiz gerekiyor. Bu sayfadaki lisans kısmını doldurabilmek için libreoffice@lists.freedesktop.org adresine geçmiş ve gelecekteki tüm katkılarımızın MPLv2/LGPLv3+ lisans çifti ile lisanslanabileceğini belirten bir mail atmamız gerekiyor.Konu kısmı şu şekilde olmalı:
<isminiz> license statement
mail içeriği ise şu şekilde olmalı:
All of my past & future contributions to LibreOffice may be
licensed under the MPLv2/LGPLv3+ dual license.
Maili attıktan sonra geliştiricilerin olduğu sayfasına geri dönelim. Burada geliştiriciler soyisim, isim sırası ile tutuluyorlar. Soyisminizin başladığı harf bloğuna şu şekilde ekleme yapabilirsiniz:
O
-------------------------------------------------------------
.
.
.
|-
| documentfoundation wikisindeki kullanıcı adınız
| Soyisim, İsim
| {{nospam|git email adresiniz}}
| IRC nickiniz
| Individual
| [Attığınız lisans mailinin adresi]
|-
.
.
.
Lisans mailinizi şu adresten bulunduğunuz ayın thread sayfasında bulabilirsiniz.
Örneğin: https://lists.freedesktop.org/archives/libreoffice/2017-October/078596.html
Gerrit ayarlarının yapılması
Önce bir gerrit hesabı açalım.Bu adresten Register kısmına tıklayarak birden farklı yolla kayıt olabiliriz. Sonrasında giriş yapalım ve sağ üstten adımıza tıklayarak Settings kısmını açalım. Burada "SSH Public Keys" kısmını doldurmamız gerekecek.
Bunun için öncelikle bir anahtar çifti oluşturalım. Bunu ana dizinizimdeki(core) logerrit uygulaması sayesinde yapacağız.
$ ./logerrit setup
komutu sonrası "/home/[kullanici_adimiz]/.ssh/id_rsa.pub" dosyasının içeriğini SSH Public Keys sayfasındaki Add Key butonuna basarak ekleyelim.
$ ./logerrit test
komutu sorunsuz bir şekilde çalıştıysa tamam demektir.
Libreoffice wiki sayfasında belirtilen şu Easy Hacks sayfasından başlamak başlangıç için iyi bir tercih olacaktır.
Yamamızı bitirdiğimizi düşünürsek şimdi gelelim bunu gönderme kısmına.
$ git checkout -b <yeni_dal_adi>
ile yeni bir dal oluşturup o dala geçtik. Şimdi dosyalarımızı ekleyelim.
$ git add dosya_adi
Gelelim commit işlemine. Commit mesajımızda bug numarasını eşleştirmemiz lazım. Bu işlemi commit mesajının başına "tdf#<bug_id>" ekleyerek yapacağız.
$ git commit
Şimdi commit'imizin bir change id'si olmalı.
Buradan sonrasında yazımı online ve core olarak ikiye ayırıyorum.
Core için
commit-msg dosyamız çalıştırılabilir olmalı. $ chmod u+x ~/libreoffice/core/.git/hooks/commit-msg
Sonrasında şu komutla change-id miz oluşturulsun.
$ curl -Lo ~/libreoffice/core/.git/hooks/commit-msg https://gerrit.libreoffice.org/tools/hooks/commit-msg
Şimdi de bu commit'imizi gerrit deposuna gönderelim:
$ ./logerrit submit master
Online için
commit dosyamızı çalıştırılabilir yapalım. $ chmod u+x ~/libreoffice/online/.git/COMMIT_EDITMSG
Change-id mizi oluşturalım.
$ curl -Lo ~/libreoffice/online/.git/COMMIT_EDITMSG https://gerrit.libreoffice.org/tools/hooks/commit-msg
Commit'imizi gerrit deposuna gönderelim:
$ git push ssh://logerrit/online HEAD:refs/for/master
Gerrit sayfasında commit'imizi görebiliriz.
Böylece LibreOffice, Libreoffice Online derleme ve yama gönderme sürecini öğrendik.
İyi çalışmalar.